Kategori: Makaleler

Merhaba arkadaşlar—Bugün birlikte sağlık ve bağımsızlık kavramlarının bağını kuran bir ölçeğin peşine düşüyoruz: Katz Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (İng. Katz Index of Independence in Activities of Daily Living). Belki ilk bakışta sadece yaşlılara yönelik bir değerlendirme gibi görünebilir ama aslında çok daha geniş yansımaları, kökeni ve geleceğe dair potansiyeli var. Bir kahve eşliğinde, samimi bir sohbet havasında bu ölçeğe bakalım. — 1. Kökenleri Bu ölçek, Amerikan geriatri araştırmacılarından Sidney Katz ve arkadaşları tarafından 1963’te geliştirilmiş. ([DCRC][1]) Amaç neydi? Yaşlı bireylerin ya da kronik hastalığı olan kişilerin sağlık durumlarını temel günlük yaşam aktiviteleri düzeyinde değerlendirmek. ([scimatic.org][2]) Ölçeğin odağındaki “temel günlük yaşam…

Kalsiyum Hangi Besinlerde Var? Toplumsal Yapıların Etkisiyle Beslenme Alışkanlıklarımız Toplumsal yapılar, bireylerin sağlığını ve beslenme alışkanlıklarını şekillendiren çok güçlü bir etkiye sahiptir. Hepimiz, kendi ailemizden, çevremizden ve yaşadığımız toplumdan aldığımız öğretiler doğrultusunda bazı alışkanlıklar ediniriz. Bu alışkanlıkların çoğu bilinçli olmadan toplumun dayattığı normlara, cinsiyet rollerine ve kültürel pratiklere dayanır. Peki, kalsiyum gibi önemli bir mineralin vücudumuz için gerekliliğini ve bu gerekliliği nasıl karşıladığımızı toplumsal bir bakış açısıyla incelemek nasıl bir etki yaratır? Bir araştırmacı olarak, toplumsal yapıların bireylerin beslenme tercihlerine nasıl yön verdiğini anlamaya çalışırken, yalnızca bireysel tercihler değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal değerlerin de bu tercihler üzerinde belirleyici…

Kalsit Taşı Değerli Mi? Güç, Toplumsal Düzen ve Değerin Siyaseti Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimci Perspektifi Siyaset, yalnızca devletin yönetim biçimleri veya politikaların uygulamalarıyla sınırlı değildir; aslında güç, toplumsal düzen ve değerler arasındaki ilişkiler üzerine sürekli bir düşünme sürecidir. Toplumun hangi unsurlarının “değerli” olarak kabul edileceği, doğrudan bu güç ilişkilerinin şekillendirdiği bir olgudur. Bugün, değerli kabul edilen bir şeyin, aslında toplumsal yapının ve ideolojinin bir yansıması olduğunu görmek, siyasetin içindeki en ilginç dinamiklerden birini ortaya koymaktadır. Bu yazıda, sıradan bir maden olan kalsit taşının değerini, toplumsal, ideolojik ve siyasi bir çerçevede tartışacağız. Bu taş, sadece fiziksel…

Sakarya’nın En Güzel Köyü Neresi? Geleceğe Dair Merak Uyandıran Bir Yolculuk Köylerin geleceğini hiç düşündünüz mü? Hani bazen bir yere gideriz ve “Burası yıllar sonra nasıl olur acaba?” diye içimizden geçiririz ya… İşte tam da o merakla, Sakarya’nın köylerini konuşmak istiyorum bugün. Çünkü sadece bir köyü seçmek değil meselemiz; aynı zamanda gelecekte bu köylerin nasıl bir yaşam merkezi hâline gelebileceğini hayal etmek. Belki sürdürülebilir tarımın başkenti olacaklar, belki doğa turizminin yeni cazibe noktası… Gelin, birlikte bir beyin fırtınasına çıkalım. Sakarya’nın Köyleri: Hem Bugünün Hem Yarının Hazinesi Sakarya, Türkiye’nin en bereketli topraklarına sahip şehirlerinden biri. Her köyü ayrı bir güzelliği, ayrı…

Kalkan Ne Alınır? Bir Psikolojik Mercekten İnsan Davranışlarının Çözümü İnsan Davranışlarının Ardındaki Gizem: Kalkan Seçimi Bir psikolog olarak, insanların davranışlarını anlamak her zaman bana büyüleyici bir yolculuk gibi gelir. Fark ettiğim bir şey var: insanlar, hayatlarının her alanında sürekli seçimler yaparlar. Yiyecekten giyime, tatillerden eğitim tercihlerine kadar… Peki, ya kalkan almak? Bu kadar basit bir karar gibi görünse de, aslında ardında derin psikolojik süreçler barındırıyor. Bir kalkan alırken aslında neyi seçiyoruz? Fiziksel güvenliği mi, psikolojik rahatlamayı mı, yoksa sosyal prestiji mi? Kalkan ne alınır? Sorusu, gözümüzün önüne sadece bir fiziksel koruma aracı getirmez; aynı zamanda bireylerin içsel dünyalarındaki güvenlik ve…

Lümpenlik Ne Demek? TDK ve Bilimsel Bir Bakışla Anlamak Herkese merhaba! Bugün, birçoğumuzun sıkça duyduğu ancak tam anlamını hep merak ettiğimiz bir kelimeyi, “lümpenlik” terimini ele alacağız. Lümpenlik ne demek, Türk Dil Kurumu (TDK) bu terimi nasıl tanımlıyor, ve bu kelime toplumsal yapılarla nasıl ilişkilendirilebilir? Gelin, birlikte keşfe çıkalım. Lümpenlik: TDK’deki Tanımı ve Günümüzdeki Anlamı Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre, “lümpen” kelimesi, genellikle “toplum dışı” veya “yoksul ve eğitimsiz” kişiler için kullanılan bir tanımdır. Kelime Almanca “Lumpen” kelimesinden türetilmiş olup, “eski giysi” anlamına gelir ve zamanla, toplumsal hayattan dışlanmış, düşük gelirli ve eğitim seviyesinin düşük olduğu kişiler için kullanılmaya başlanmıştır.…

Hangi Mangal Kömürü? Edebiyatın Ateşi ve İnsan Ruhunun Alevi Kelimeler bir ateş gibidir; bir kıvılcım, bir cümle, insan ruhunda yanmaya başlar ve bir anlam alevine dönüşür. Edebiyatçılar, metinlerinde farklı anlamları ateşin sıcaklığına benzer bir biçimde alevlendirir, okurları ruhsal bir pişme sürecine sokar. Her kelime, her anlatı bir kıvılcımdır ve her okuyucu, bu ateşin içindeki sıcaklığı farklı algılar. Şimdi bir de mangal kömürü meselesine edebiyatçının gözünden bakalım: Hangi mangal kömürü, hangi ateşi yakar? Bir mangalın içindeki kömürler nasıl bir anlam taşıyabilir? İşte, mangal kömüründen çıkacak derin bir anlam yolculuğuna davet ediyoruz sizi, metinlerin ateşinde pişmeye! Mangalın Ateşi: Kömürün Gücü ve Metinler…

Selam arkadaşlar! Bugün, vücudumuzdaki en önemli ve genellikle gözden kaçan organlardan biri olan hipofiz bezinden bahsedeceğiz. Bu yazıyı yazarken, sadece biyolojik bir perspektiften bakmıyoruz; aynı zamanda hipofiz bezinin hormonlarının, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamiklerle nasıl ilişkili olduğunu da keşfetmek istiyoruz. Vücudumuzda neler olup bittiğini anlamak kadar, bu bilgilerin toplumsal yapımıza nasıl etki ettiğini de konuşmak önemli. Hep birlikte bu yazıda bu bağlantıyı kurmaya çalışalım! Hipofiz Bezi: Biyolojik Rolü ve Toplumsal Yansımaları Hipofiz bezi, beynimizin alt kısmında yer alan, küçük ama son derece güçlü bir bezdir. Bu bez, vücudun çeşitli işlevlerini düzenleyen hormonları üretir ve salgılar. Ancak hipofiz…

Bebekler kusar. Bunu hepimiz biliriz. Ama ne zaman endişelenmeliyiz? Bebeklerde kusma, çoğu zaman ebeveynleri paniğe sürükler. Ancak, bu “normal” kabul edilen bir durum mudur, yoksa bu konuda gerçekten göz ardı edilmemesi gereken daha ciddi uyarılar mı vardır? Hepimizin merak ettiği bu soruya cesurca cevap arayalım. Bebeklerde hangi kusmalar gerçekten normal kabul edilebilir, hangileri dikkate alınmalı? Bebeklerde Kusma: Normal mi, Anormal mi? Kusma, Bebeklerin Sıklıkla Yaşadığı Bir Durum Bebekler doğdukları andan itibaren, sindirim sistemlerinin olgunlaşması zaman alır. Bu süreçte kusma, özellikle ilk aylarda, çok sık karşılaşılan bir durumdur. Yenidoğanların mide kapasitesi oldukça küçüktür, bu da onların sık sık kusmalarına sebep olabilir.…

Fındık Faresi Ömrü Ne Kadardır? “Fındık faresi ömrü ne kadardır?” diye sorulduğunda, aslında yanıt sadece biyolojik bir bilgiyle sınırlı değildir. Bir canlı ne kadar yaşar sorusu, onun yaşam biçimi, kültürel yansımaları ve toplumsal anlamlarıyla birlikte ele alınabilir. Bu yazıda, fındık faresinin ömrüne hem küresel hem de yerel perspektiflerden bakarak, farklı toplumların bu küçük canlıya nasıl anlamlar yüklediğini tartışacağım. Küresel Perspektif: Evrensel Bir Yaşam Döngüsü Bilimsel verilere göre fındık faresinin ortalama ömrü 3 ila 4 yıl arasında değişir. Ancak doğada avcıların baskısı, iklim koşulları ve yaşam alanı kaybı nedeniyle bu süre çoğunlukla daha kısa olur. Avrupa’da yapılan saha çalışmalarında, fındık faresi…